هر چند در نهایت انتخاب موضوع رساله دکتری بر عهده دانشجو می‌باشد، با توجه به ناآگاهی و نداشتن تجربه کافی و آشنایی با مسائل مختلف در پژوهش، استفاده از راهنمایی‌های اساتید راهنما و مشاور در این خصوص با توجه به دانش و تجربه کاری که دارند، پیشنهاد زمینه تحقیق مناسب از جانب ایشان، می‌تواند برای دانشجو در جهت دهی و انتخاب موضوع شایسته تحقیق، راهگشا و یاری گر باشد.
انتخاب موضوع در عین سادگی یکی از قسمت های مهم انجام پایان نامه دکتری در رشته های مختلف مانند مدیریت، حسابداری، روانشناسی و سایر رشته ها می باشد. از آن جا که مهمترین و سخت‌ترین مرحله از انجام رساله دکتری، همین انتخاب عنوان علمی، خلاقانه، قابل اجرا، غیر تکراری و نوآورانه است، در این مرحله شناخت منابع بنیادی که مقاله‌های بِیس و اولیه مؤثرتر و مربوط‌تر به رشته تحصیلی دانشجو را در لیست خود داشته باشد، اولین قدم خواهد بود. یافتن منبع می‌تواند از راه‌های گوناگونی هم چون:
- استفاده از کتاب‌ها یا ژورنال‌های معتبر؛
- شناسایی و جستجو در فهرست برگزاری کنفرانس‌ها و همایش‌های علمی و مرتبط با زمینه تحقیق و شرکت فعال در آن‌ها و تبادل نظر با افراد خبره در این گردهمایی‌ها؛
- اطلاع از اخبار روز رشته تحصیلی از این جهت که پیگیری این خبرها باعث می‌شود با مشکلات حال حاضر مرتبط با رشته و گرایشی که در آن مشغول هستید آشنا شوید، زیرا در مقطع دکتری پایان نامه‌ای ارجح‌تر است که راه حلی برای مسائل روز کشور و حتی در سطح جهانی داشته باشد؛
- جستجو در پایگاه‌های اینترنتی موجود و وبسایت‌های دانشگاه‌های داخل و خارج از کشور؛
- رجوع به بخش‌های پایانی رساله‌های کار شده قبلی که با عنوان «ارائه پیشنهاد برای پژوهش‌های آتی» اغلب موضوعات خوبی برای پژوهش در آن‌ها مطرح می‌شود؛
- و یا تماس و مشورت با مؤسسات و مراکز فعال در زمینه پایان نامه دکتری در رشته‌های مختلف؛
تمامی مراحل ذکر شده می‌توانند به انتخاب عنوان برای انجام پایان نامه دکتری به دانشجو کمک کنند.
هدف مندی در انتخاب موضوع پایان نامه دکتری
علاوه بر مطالب فوق، برای قدرت بخشیدن به موضوع رساله دکترا، معیارهای مهم دیگری نیز وجود دارند که باید مد نظر قرار دهید که اصلی‌ترین و مهمترین آن هدفمندی است؛ زیرا اگر هدف مشخصی در کار نباشد، قاعدتاً نتیجه کار رضایتمند نخواهد بود، پس باید مشخص شود که با انتخاب این موضوع قرار است به چه نتیجه‌ای برسید و هدف شما از این تحقیق چیست؟ غیر از این باید نتایجِ کوتاه یا میان مدت پایان نامه ارشد و دکتری، مورد استفاده بوده و حداقل برای یکی از نیازهای رشته و گرایش مربوطه پاسخگو باشد. معیار دیگر علاقمندی و تسلط کافی بر موضوع انتخاب شده، تمایل در برقراری ارتباط با جامعه آماری مورد تحقیق و توانایی تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوری شده از آن‌ها می‌باشد. معیار مهم بعدی در نظر گرفتن زمان انجام پایان نامه ارشد و دکتری برای انتخاب موضوع است.
زمان بندی و در دسترس بودن اطلاعات موضوع پایان نامه
حتماً برای عنوان انتخاب شده جدول زمانبندی تهیه کنید تا در طی مراحل کار دچار مشکل نشوید. انتخاب عنوان تز دکتری باید به گونه‌ای در نظر گرفته شود که انجام آن در زمان مشخص شده جهت ارائه نهایی، ممکن باشد. از معیارهای حائز اهمیت دیگر، می‌توان به در دسترس بودن اطلاعات مورد نیاز برای پژوهش اشاره کرد. قبل از انتخاب هر عنوانی برای انجام رساله دکتری در رشته‌ها و گرایش‌های مختلف، این را در نظر داشته باشید که نمونه جامعه آماری و دریافت اطلاعات و گردآوری داده‌ها از آن‌ها، امکان پذیر بوده و دسترسی به آن کار مشکل و پیچیده‌ای نباشد.
این مسئله حتی می‌تواند روی زمانبندی اثر گذاشته و در انجام به موقع تز دکتری ایجاد اخلال کند. بنابراین توصیه می‌شود با توجه به تجربیات شخصی ارزشمندی که دارید، نگاه عمیق‌تری نسبت به پیرامون داشته و کار را برای خود سخت نکنید. گاهی نگاه از زاویه متفاوت به اتفاقات ساده زندگی می‌تواند در دل خود موضوعی علمی برای بررسی تخصصی داشته باشد و از میان مسائل به ظاهر کم اهمیت با دیدی تخصصی و متفاوت عنوان مهمی برای انجام پایان نامه خود پیدا کنید.
حتی موضوع انتخابی می‌تواند ادامه تحقیقی باشد که قبلاً توسط فرد دیگر انجام شده و مطالعه آن، موضوع جدیدتری را برای شما نمایان کند. ضمناً این چند نکته را نیز در نظر داشته باشید که عنوان پایان نامه مقطع دکتری در رشته‌ها و گرایش‌های تحصیلی، حتی المقدور باید مختصر، واضح و مورد نیاز جامعه روز بوده به طوری که کمبود آن محرز و دارای متغیرهای مستقل و وابسته باشد و بهتر است با کلماتی مانند «بررسی»، «طراحی»، «الگو» یا «تحلیل» شروع گردد.
دقت در انتخاب عنوان رساله دکتری
در این جا نظر شما را به یک معیار مهم جلب می‌کنیم که شاید کمتر جایی به آن برخورد کرده باشید یا محدود سایتی به آن اشاره کرده باشد. با توجه به این که مراحل و شرایط تحقیق و پژوهش در کشور ایران نسبت به کشورهای منطقه و جهان تفاوت واضحی دارد، در انتخاب عنوان برای انجام تز دکتری در رشته و گرایش‌های گوناگون، به ممیزی‌ها، قوانین جمهوری اسلامی، موارد ممنوعه شرعی، عرفی و سیاسی، نحوه همکاری وزارت‌خانه‌ها، ادارات، بخش‌ها و ارگان‌های دولتی و ممنوعیت‌های قانونی که در آن‌ها وضع شده است و مواردی از این دست، توجه ویژه داشته باشید.
زیرا ممکن است بدون در نظر گرفتن این مسائل، نگارش پایان نامه را به اتمام برسانید و بعد متوجه شوید یکی از این ممنوعیت‌ها و موانع، از دفاع و اجرای پایان نامه شما جلوگیری کرده و تمام زحماتی که مدت زیادی برای آن وقت، انرژی و هزینه صرف کرده‌اید به هدر رود.
بررسی غیرتکراری بودن موضوع پایان نامه
حال که با معیارهای مختلف برای انتخاب یک عنوان خوب آشنا شدید، باید از غیرتکراری بودن عنوان نیز اطمینان حاصل نمایید. برای این منظور می‌توانید از «وب‌سایت ایرانداک» که اصلی‌ترین منبع پایان‌نامه و مقاله‌ها به زبان فارسی است، استفاده نمایید. پس از جستجو در ایرانداک، برای اطمینان بیشتر و محکم کاری سایت‌هایی مانند «سیکا» که سیستم یکپارچه کتابخانه‌های دانشگاه آزاد اسلامی است، «نوسا» یا همان شبکه سیمرغ و یا جستجو در طرح‌های پژوهشی جهاد دانشگاهی، از بکر بودن موضوع خود مطمئن شوید.
در انتها جهت انتخاب بهترین عنوان برای انجام پایان نامه دکتری، طی قدم‌های ذکر شده، موضوعاتی که به ذهنتان می‌رسد یا به دست آورده‌اید را یادداشت کرده و بعد با در نظر گرفتن معیارهایی که گفته شد، رتبه بندی و نمره گذاری کنید. پس از امتیاز دهی به فهرست موضوعات پیشنهادی، معمولاً بعضی از آن‌ها به دلیل گرفتن امتیاز کمتر از لیست شما حذف خواهند شد. سپس جهت سبک و سنگین کردن موضوعات باقی مانده که شاید سه یا چهار موضوع بیشتر نباشد، حتماً با استاد راهنمای خود جلسه مشورتی بگذارید و از بین آن‌ها بهترین را انتخاب نمایید.
پس جمع بندی مراحل مربوط به انتخاب موضوع پایان نامه دکتری به این صورت است که ابتدا با مشورت اساتید گروه و هدایت استاد راهنما و در صورت نیاز استاد مشاور، بهترین عنوان انتخاب شده در سامانه ایرانداک ثبت و گواهی پیشینه (فرم عدم تکراری بودن موضوع) دریافت می‌گردد. بعد از دریافت تأییدیه نهایی از استاد راهنما، شورای تخصصی گروه و شورای پژوهشی دانشگاه، عنوان انتخابی در سامانه پژوهشیار ثبت می‌شود و پس از آن روند پروپوزال در سامانه باز خواهد شد و دانشجو می‌تواند کارهای تحقیقاتی خود را آغاز نماید. اگر در زمینه انتخاب موضوع نیاز به راهنمایی داشتید می توانید با موسسه آسان پی اچ دی در ارتباط باشید.
برای درج مقاله های تخصصی خود به صورت خرید رپورتاژ آگهی بدون درج کلمه تبلیغ یا رپورتاژ آگهی در برچسب ها، در دسته بندی معرفی سایت های تخصصی آنلاین یا به این شماره (https://wa.me/+989306274183) در واتساپ پیام دهید و یا روی لینک زیر کلیک کنید و ویژگی های درج رپورتاژ آگهی در سایت ثبت اگهی تخصصم اینه را بخوانید.
ویژگی های رپورتاژ آگهی در سایت آگهی تخصصم اینه
