زبان بدن (Body Language) یا اشارات بدن ناگفته‌ای از ارتباط است که ما از آن برای آشکار کردن احساسات واقعی خود و تاثیرگذاری بیشتر پیام خود استفاده می‌کنیم. درست است که ارتباطات ما بیشتر از کلمات تشکیل شده است. اما نشانه‌های غیرکلامی مانند لحن صدا، ژست‌های مختلف بدن و حالت های بدنی ما، همگی نقش خود را ایفا می‌کنند.
یک مثال ساده از زبان بدن
این است که، کج شدن سر نشان می دهد شما در حال فکر کردن هستید.
شما اگر با زبان بدن آشنا شوید، از واکنش مردم نسبت به آنچه که می گویید و انجام می دهید نیز آگاه تر خواهید بود و می‌توانید زبان بدن خود را طوری تنظیم کنید که مثبت‌تر، جذاب‌تر و نزدیک‌تر به نظر برسید.
همانگونه که برخی افراد از تماشای پرندگان و مشاهده رفتار آنها لذت می برند، دانشمندان افراد را در فعاليت های اجتماعی، کنار دريا، تماشای تلويزيون، اداره يا هر جايی زير نظر داشته و از تماشای نشانه های غير کلامی افراد لذت می برند. يک متخصص، رفتارهای غير کلامی مثل يک دانشجوی علوم رفتاری است که می خواهد درباره اعمال همنوعان خود و سرانجام رفتارهای خود و چگونگی بهبود رابطه اش با ديگران چيزهايی بياموزد. به عنوان مثال چارلی چاپلين و بسياری از بازيگران ديگر فيلم های صامت پيشتازان مهارت های ارتباط غير کلامی بودند.
زبان بدن چیست؟ (منظور از ارتباط غیر کلامی چیست)
در حالی که کلید موفقیت در روابط شخصی و حرفه ای در توانایی شما برای برقراری ارتباط خوب نهفته است، اما این کلماتی که استفاده می کنید کننده همه کار نیست، بلکه نشانه های غیرکلامی یا “زبان بدن” شما هستند که با صدای بلندتری صحبت می کنند. زبان بدن استفاده از رفتار، عبارات و رفتارهای فیزیکی برای برقراری ارتباط غیرکلامی است که اغلب به صورت غریزی و نه آگاهانه انجام می شود.
خواه از آن آگاه باشید یا نه، هنگامی که با دیگران ارتباط دارید، به طور مداوم سیگنال های بی کلامی می دهید و دریافت می کنید. همه رفتارهای غیرکلامی شما و ژست ها و حرکت هایی که انجام می دهید، وضعیت بدنی شما، لحن و تن صدای شما، میزان تماس چشمی که برقرار می کنید، همگی پیام های قوی ارسال می کند. آنها می توانند مردم را آرام کنند، اعتماد ایجاد کنند و دیگران را به سمت شما بکشانند، یا می توانند آنچه را که می خواهید بیان کنید، توهین تلقی کنند و تضعیف کنند. این پیام ها با توقف صحبت کردن نیز متوقف نمی شوند. حتی وقتی ساکت هستید، با رفتار خود، باز هم به صورت غیرکلامی ارتباط برقرار می کنید.
در برخی موارد، آنچه از دهان شما بیرون می‌آید و آنچه از طریق زبان بدنتان با آن ارتباط برقرار می‌کنید ممکن است دو چیز کاملا متفاوت باشند. اگر با زبان و گفتار یک چیز را بگویید، اما زبان بدنتان چیز دیگری بگوید، احتمالا شنونده شما احساس می کند که شما صادق نیستید و درغگو هستید (مقاله زبان بدن هنگام دروغ گفتن ). مثلا اگر در حالی که سرتان را تکان می‌دهید «بله» بگویید. هنگام مواجهه با چنین سیگنال های ترکیبی، شنونده باید انتخاب کند که پیام کلامی شما را باور کند یا غیرکلامی. از آنجایی که زبان بدن یک زبان طبیعی و ناخودآگاه است که احساسات و مقاصد واقعی شما را بیان می کند، آنها احتمالا پیام غیرکلامی را انتخاب خواهند کرد.
چرا که بر اساس يافته های دانشمندان علوم رفتاری تنها حدود 30 تا 40 درصد از ارتباطات ما به صورت کلامی و حدود 60 تا 70 درصد آن به صورت غير کلامی يعنی با استفاده از حالت های سر و دست و چشم و پا و ابرو و غيره صورت می گيرد. در بررسی های جدیدتر نیز درصدهای کمی از طرف متخصصین این رشته به کلام و صحبت کردن داده اند و بیشترین زبان بدن را به زبان غیر کلامی می دهند.
مثلا محرابیان مطالعه ای در این زمینه را انجام داده است که از دید احساسات و نگرش ها بررسی کرده است و این درصدها در یافته او شامل هفت درصد از طریق کلمات و 93 درصد دیگر از ارتباطات غیرکلامی را نشان می دهند.
با این حال، در این مورد نیز این درصدها با توجه به اینکه نمی‌توانیم افراد را ببینیم در برنامه‌های ایمیل یا پیام‌رسانی ببینیم، سنجش احساسات بسیار دشوار است. این دلیل همچنین بخشی از دلیل افزایش استفاده از ایموجی ها، حتی در ارتباطات تجاری است تا احساسات را بهتر برسانیم.
تفاوت زبان بدن و ارتباط غیر کلامی چیست
همانطوری که گفتیم، ارتباط غیرکلامی «عمل انتقال اطلاعات بدون استفاده از کلمات است.» این ممکن است شامل استفاده از حالات چهره یا حرکات دست برای بیان یک نکته خاص باشد، یا ممکن است شامل استفاده (یا عدم استفاده) از تماس چشمی و فیزیکی باشد.
تفاوت اصلی بین ارتباطات غیرکلامی و زبان بدن در این است که ارتباط غیرکلامی اصطلاح گسترده‌تری است که طیف وسیعی از روش‌های برقراری ارتباط بدون کلام را در بر می‌گیرد، در حالی که زبان بدن نوع خاصی از ارتباط غیرکلامی است که شامل استفاده از حرکات فیزیکی، حالت، قیافه و… است.
منظور از ادراک گری، حدس زدن و بصيرت در زبان بدن چیست؟
هنگامی که ما شخصی را ادراك گر يا دارای بصيرت می ناميم که توانايی او را در خواندن و تشخيص نشانه های غير کلامی و مقايسه آنها با نشانه های کلامي باور داريم. به عبارت ديگر هنگامی که می گوييم من حدس می زنم يا احساس می کنم که فلان شخص دروغ می گويد، در واقع منظورمان اين است که زبان گفتاری او با زبان بدن همخوانی ندارد. اين همان چيزی است که گويندگان از آن به عنوان آگاهی شنونده ياد می کنند.
به عنوان مثال اگر شنوندگان در حالی بر روی صندلی های خود نشسته باشند که چانه هايشان پايين و دستهايشان بر روی سينه هايشان باشد يک گوينده باهوش بايد احساس کند که سخنان او مورد استقبال مخاطبانش نبوده است. او بايد بداند که بايد از روش ديگری برای جلب توجه مخاطبان استفاده کند. در حالی که يک سخنران نه چندان هوشمند صرف نظر از واکنش مخاطبان به صحبت های خود ادامه می دهد.
برای داشتن یک سخنرانی خوب می توانید از سری مقالات سخنرانی و فن بیان ما مقاله تکنیک های سخنرانی خوب را با کلیک روی آن مطالعه کنید.
تفاوت زنان و مردان در رفتارهای غیر کلامی و زبان بدن چیست؟
خانم ها معمولا تيزبين تر از آقايان هستند و اين حقيقت باعث شده است که زنان دارای قدرتی باشند که به آن شهود زنانگی می گويند. زنان يک توانايی ذاتی برای گرفتن و تفسير علايم غير کلامی و همچنين چشمان تيزبين برای ديدن نكته های ريز دارند. به همين دليل است که شوهران کمی می توانند به زنان خود دروغ بگويند و از معرکه جان سالم بدر برند و بر عكس بيشتر زنان قادرند شوهر خود را گول بزنند بدون اينكه شوهر متوجه شود.
اين قدرت شهودی زنانه بويژه در زنانی که کودکانی را به دنيا آورده اند مشهود است. اين مادران در چند سال اول زندگی کودك خود صرفا از کانال غير کلامی برای ارتباط با او استفاده می کنند و شايد به همين دليل است که زنان غالبا در مذاکرات (مقاله زبان بدن در مذاکرات ) تيزبين تر از مردان هستند.
رفتارهای غیر کلامی (زبان بدن) آموختنی هستند یا مورثی؟
طبق تحقیقات و نظریه های روانشناسی به عنوان مثال کودکان پستانداران با توانايی مكيدن به دنيا می آيند، که نشان می دهد اين توانايی ذاتی يا موروثی است. خنديدن کودکانی که نابينا و ناشنوا بدنيا می آيند نیز مستقل از يادگيری با تقليد است و یک امر ذاتی می باشد. در پوشیدن کت و مانتو توسط خانم ها که مردها معمولا اول دست راست خود را و زن ها دست چپ خود را می پوشند. وقتی شما ایستاده هستید دست راست خود را روی دست چپ خود می گذارید؟ یا بر عکس؟. حرکات و رفتارها در فرهنگ های مختلف نیز متفاوت و به نوعی وابسته به فرهنگ می باشد.
رفتار هایی یکسان بین مردم کشورهای مختلف
بيشتر حالت های ارتباطی اصلی در سراسر جهان يكسان است. هنگامی که مردم خوشحال هستند می خندند و وقتی غمگين يا خشمگين هستند اخم می کنند. تكان دادن سر معمولا در همه جای جهان به معنی بله و تاييد است.
به نظر می رسد اين حرکت جنبه ذاتی داشته و توسط افراد نابينا و ناشنوا هم مورد استفاده قرار می گيرد. سر تكان دادن به طرف بالا يا از اينطرف به آنطرف نشانه خير يا مخالفت است و جنبه جهانی داشته و ممكن است در زمان نوزادی آموخته شود. وقتی که نوزاد شير خواری به اندازه کافی شير خورده باشد سرخود را از اين طرف به آن طرف تكان می دهد که به معنی رد کردن سينه مادرش باشد. وقتی همان نوزاد به اندازه کافی غذا خورده باشد سرش را تكان می دهد تا به معنی رد کردن قاشق غذا باشد. اين کودك به اين طريق به سرعت ياد می گيرد تا مخالفت خود را به همين روش نشان دهد.
منشاء این حرکات و رفتار ها کجاست؟
منشاء برخی حرکات و حالات ما را می توان در اجداد اوليه انسان يافت. نشان دادن دندان ها که در گذشته برای حمله به کار می رفته هنوز هم توسط انسان های امروزی به شكل فشردن دندان ها برای نشان دادن حالت خصمانه به کار می رود با وجود اينكه ديگر اين دندان ها برای حمله به کار نمی روند. لبخند زدن از ابتدا به عنوان يک حالت تهديد آميز به کار می رفت، اما امروزه همراه با حالتهای ديگر برای بيان شادی به کار می رود. بالا انداختن شانه ها نيز مثال خوبی از يک حالت همگانی است که به کار می رود تا نشان دهد که يک فرد نمی داند شما چه می گوييد. اين يک حالت چند گانه است که از سه قسمت اصلی تشكيل شده است: کف دست های باز، شانه های قوز کرده و ابروهای بالا انداخته.
مثالی برای زبان اشاره (زبان غیر کلامی) در فرهنگ های مختلف
در این قسمت 2 سوال مهم مطرح است که :
تفاوت زبان بدن در کشورهای مختلف چیست؟
تفاوت زبان بدن در فرهنگ های مختلف چیست؟
همانگونه که زبان کلامی در فرهنگ های مختلف با هم متفاوت اند زبان غير کلامی نيز ممكن است چنين باشد. در حاليكه يک حالت يا حرکت ممكن است در يک فرهنگ خاص متداول بوده و تفسير روشنی داشته باشد، ممكن است در فرهنگ ديگر بی معنی بوده يا معنی کاملا متضادی داشته باشد. به عنوان مثال، تفسيرها و کاربردهای سه حالت متداول انگشت يعنی حلقه ، بلند کردن انگشت شصت و علامت v را در نظر بگيريد.
مثال 1: حلقه یا حالت ok در زبان اشاره و غیر کلامی نشانه چیست؟
اين علامت در قرن نوزدهم در ايالات متحده امريكا توسط روزنامه نگارانی متداول شد که تلاشی می کردند با استفاده از اختصارات عبارت های رايج را کوتاه کنند. نظرات بسيار متفاوتی درباره اينكه ok اختصار چه کلماتی است وجود دارد. برخی معتقدند ok ممكن است اختصار all correct به معنی کاملا صحيح باشد که اشتباها به صورت oll correct نوشته می شده است. در حاليكه برخی ديگر می گويند ok متضاد knock- out (پیروزی) است که مخف آن k.o می باشد. نظريه متداول ديگر این است که مخفف Old kinderhook برای نشان دادن مکان تولد یک آمریکایی برای انتخابات است. اينكه کدام يک از اين نظريه ها درست است ممكن است هرگز مشخص نشود ، اما به نظر می رسد که علامت حلقه بيانگر حرف o در ok است.
Ok اگرچه در انگلیسی معنای واضحی دارد این کلمه در اروپا و آسیا نیز فراگیر شده و در فرانسه نیز دارای معنی صفر یا هیچ است. در ژاپن معنی پول می دهد و در بعضی جاها توهین و اهانت است.
مثال 2: نشان دادن انگشت شصت در زبان اشاره و غیر کلامی چیست؟
نشان دادن انگشت شصت نیز در فرهنگ های مختلف معناهای متفاوتی مثل ok دارد که در بعضی جاها به این معنی است که جای نگرانی نیست.
مثال 3: نشان دادن حالت v انگلیسی در زبان اشاره و غیر کلامی چیست؟
برای حالت v نیز چنین می باشد که اگر دست به سمت داخل باشد به معنای توهین در برخی کشورها و در برخی کشورها نیز به معنای پیروزی قلمداد خواهد شد.
اهمیت زبان بدن یا ارتباط غیرکلامی
نشانه‌های ارتباط غیرکلامی شما مثل نحوه گوش دادن، نگاه کردن (مقاله انواع نگاه در زبان بدن یا روانشناسی چگونه است )، حرکت و واکنش شما به فردی که با او ارتباط برقرار می‌کنید می‌گوید که آیا اهمیت می‌دهید یا نه، راست می‌گویید و چقدر خوب گوش می‌دهید. هنگامی که سیگنال های غیرکلامی شما با کلماتی که می گویید مطابقت دارند، اعتماد، صداقت و ارتباط را افزایش می دهند. وقتی این کار را نمی کنند، می توانند تنش، بی اعتمادی و سردرگمی ایجاد کنند.
اگر می‌خواهید ارتباط بهتری داشته باشید، مهم است که نه تنها به زبان بدن و نشانه‌های غیرکلامی دیگران، بلکه به زبان خودتان نیز حساس‌تر شوید.
پس آگاهی از زبان بدن در دیگران به این معنی است که می توانید احساسات و واکنش های ناگفته را درک کنید. این یک شکل ارزشمند از بازخورد است، اما اگر ندانید که به چه چیزی توجه کنید، به راحتی می توان آن را از دست داد.
بنابراین اگر مهم ترین سرنخ های غیرکلامی را بررسی کنیم که برخی با تفسیرهای منفی و برخی دیگر با نشانه های مثبت هستند را یاد بگیریم می توانیم از این به بعد زبان بدن طرف مقابل را حدس بزنیم.
5 نقش زبان بدن و نحوه معنی کردن زبان بدن طرف مقابل با آن ها
ارتباطات غیرکلامی می تواند پنج نقش را ایفا کنند که عبارتند از:
تکرار
تکرار در ارتباطات، پیامی را که به صورت شفاهی می دهید تکرار می کند و اغلب تقویت می کند.
تناقض
تناقض می تواند با پیامی که می خواهید منتقل کنید مغایرت داشته باشد، بنابراین به شنونده شما نشان می دهد که ممکن است حقیقت را نمی گویید.
جایگزین شدن
جایگزین شدن یعنی می تواند جایگزین پیام شفاهی شود. به عنوان مثال، حالت چهره شما اغلب پیامی بسیار واضح تر از کلمات شما می دهند.
مکمل بودن
مکمل بودن رفتار غیرکلامی ممکن است به پیام کلامی شما اضافه شده و مکمل آن باشد. به عنوان یک رئیس، اگر علاوه بر تعریف و تمجید به پشت یک کارمند دست بزنید، می تواند تاثیر پیام شما را افزایش دهد.
تاکید کردن
تاکید کردن ممکن است بر یک پیام کلامی تاکید کند. برای مثال کوبیدن روی میز موقع عصبانیت، می تواند بر اهمیت پیام شما تاکید کند.
نتیجه گیری و جمع بندی زبان بدن چیست؟
در حالت کلی نتیجه می گیریم که زبان بدن یا رفتارهای غیر کلامی از کلام و گفتار ما اثربخش تر هستند و نباید در زندگی روزمره خود از آن غافل شویم. چرا که می تواند در بین فامیل، دوست و آشنا، استخدام و… ما نقش داشته و شاید چیزی نباشند که ما می خواهیم به طرف مقابل انتقال دهیم.
از طرف دیگر، حرکات مختلف غیر کلامی مثل این مواردی که در بالا گفته شد، در فرهنگ های مختلف دارای معنا و مفهوم متفاوتی می باشد که باید اول معنی آن را در کشور مربوطه دانسته و بعد از آنها استفاده نماییم تا در روابط کاری و غیر کاری خود دچار سوء تفاهم های مختلف نشویم.
برای مطالعه همه مقاله های مرتبط با زبان بدن اینجا کلیک کنید و همه حرکات و اعضای بدن و نقش آن ها را در روابط روزمره بخوانید.
تاریخ انتشار: “24 دی 1395”
تاریخ آپدیت: “2 بهمن 1401”
منابع:
کتاب زبان بدن (چگونه افكار ديگران را بخوانيم) – نویسنده (آلن پيز) – ترجمه (سيد محمود هاشمي و فاطمه شعيبي)
مقاله تخصصی قبلی سایت آگهی تخصصم اینه – کامپیوتر و اینترنت (مقاله سئو و انواع آن ) را می توانید با کلیک روی عنوان آن بخوانید.
جهت تولید محتوای تخصصی و مشاهده هزینه رپورتاژ آگهی (با بازنشر در حداقل 10 شبکه اجتماعی و وبلاگ مختلف سایت) در سایت آگهی تخصصم اینه روی هر کدام از عناوین نوشته شده کلیک نمایید.
برای دریافت مقالات بعدی سایت ایمیل خود را در فرم زیر وارد کنید.
اینستاگرام و تلگرام ایده، نوآوری، خلاقیت و تکنولوژی ما هست
