هنر، چیستی و علت پیدایش آن مشخص است. هنر یعنی زیبایی و خلق آثار زیبا با هر تکنیک و هر روشی برای زیباتر کردن فضای زندگی ما. روشی مشخص برای آثار و تکنیک های اجرا شده، از این نظر که کدام تابلو یا کدام اثر هنری مصداق بارز هنر است در هیچ کجای دنیا وجود ندارد. مهارت، دانش، تخصص، احساس عواطف، روحیه و … در پیدایش آثار هنر نقش دارند و دقیقا از هر نفری نسبت به نفر دیگر نیز متفاوت است.
هنر طیف بسیار متنوعی از فعالیتهای انسانی است که در خلق مصنوعات بصری، شنیداری یا اجرا شده (آثار هنری) که بیانگر مهارت تخیلی یا فنی هنرمند است که به خاطر زیبایی یا قدرت احساسی‌شان که هنرمند منتقل می کند انسان درگیر اثر هنری می‌شود.
هنر چیست ؟
نوشتن درباره هنر کار چندان آسانی نیست. هنگامی که کلمه هنر به میان می آید، بر اثر مشاهدات و آگاهی های قبلی مان آثاری چون بنا های تاریخی، مجسمه ها و نقاشی و یا نام هنرمندانی چون داوینچی، کمال الدین بهزاد و… به ذهن می آید. در هر اثری ممکن است یک یا چند ویژگی مانند زیبایی، نوآوری، نظم و دقت وجود داشته باشد. باید توجه داشت سنجش قابل قبولی وجود ندارد تا یک دست آفریده اثری هنری محسوب شود.
علیرغم ماهیت ظاهراً غیرقابل تعریف هنر، همیشه دستورالعمل‌های رسمی خاصی برای قضاوت و تحلیل زیبایی‌شناختی آن وجود داشته است. فرمالیسم (Formalism) مفهومی در تئوری هنر است که در آن ارزش هنری یک اثر هنری صرفاً با فرم یا نحوه ساخت آن تعیین می‌شود. فرمالیسم آثار را در سطحی صرفا بصری ارزیابی می کند و عناصر متوسط و ترکیبی را در مقابل هرگونه ارجاع به رئالیسم، زمینه یا محتوا در نظر می گیرد.
هنر از نظر ارزش های ثابت
همانطور که گفته شد، روش مشخصی هم برای جدا کردن هنر از غیر هنر وجود ندارد. اما آنچه که باید در مورد هنر آموخت این است که در هنر، ارزش های ثابت و همیشگی وجود دارد و باید دانست که عقاید مردم درباره آثار هنری متولد می شود، زندگی می کند و سپس از پویایی باز می ماند و جای خود را به سبک دائم در حال تغییر است.
هر سبک یا دوره هنری متولد می شود، زندگی می کند و سپس از پویایی باز می ماند و جای خود را به سبک و دوره بعد می دهد. باید همواره به این موضوع توجه داشت که هر اثر هنری حداقل باید بیانگر شکلی از احساس، فکر، نظم و تخیل باشد.
هنر اغلب از طریق تعامل اصول و عناصر هنر مورد بررسی قرار می گیرد. اصول هنر شامل حرکت، وحدت، هماهنگی، تنوع، تعادل، تضاد، تناسب و الگو است. عناصر شامل بافت، فرم، فضا، شکل، رنگ، ارزش و خط هستند. تعاملات مختلف بین عناصر و اصول هنر به هنرمندان کمک می کند تا آثار هنری حسی دلپذیر را سازماندهی کنند و در عین حال به بینندگان چارچوبی برای تجزیه و تحلیل و بحث در مورد ایده های زیبایی شناختی می دهد.
مثال هایی برای هنر
برای مثال مشاهده سر یک گاو نر پیکاسو روشن می کند که این اثر فقط دسته و زین یک دوچرخه است و نه سر یک گاو. در این اثر، نظم، دقت یا مهارت وجود ندارد و تنها قدرت تخیل پیکاسو بوده که از ترکیب زین و دسته دوچرخه، یک اثر هنری خلق کرده است.
هنر شکلی از بیان مشترکات انسان است و هنرمند به تجارب مادی و معنوی جامعه خویش پاسخ می دهد و آن را مستند می کند.
در گسترده‌ترین شکل خود، هنر را می‌توان کاوش در شرایط انسانی، یا محصول تجربه انسانی در نظر گرفت.
هنرهای تزئینی ارزش های زیبایی شناختی و طراحی را به اشیاء روزمره مانند یک لیوان یا یک صندلی اضافه می کنند و آنها را از یک شی صرفا سودمند به چیزی زیبا از نظر زیبایی تبدیل می کند. تمام مکاتب فکری بر اساس مفاهیم تئوری طراحی در نظر گرفته شده برای دنیای فیزیکی وجود دارند.
برای خواندن مقاله طراحی و انواع آن روی عنوان مقاله زیر کلیک کنید.
مقاله طراحی و انواع آن
برای خرید و سفارش نقاشی رنگ روغن اینجا کلیک کنید.
برای خرید یا سفارش تابلو نقره اینجا کلیک کنید.
(ترکیبی از 4 هنر خوشنویسی، تذهیب، معرق و نقره یا معرق نقره)
تعریف هنر از دیدگاه های مختلف
معنی هنر قبل و بعد از اواسط سده 18 میلادی
در زمان های گذشته هر دست ساخته ای که در ساخت آن مهارت و دانش به کار رفته بود می توانست یک اثر هنری باشد.
اما از اواسط سده 18 میلادی برخی پژوهشگران اروپایی بین دست آفریده ها تفاوت قایل شدند و موسیقی، نقاشی و پیکرتراشی را هنرهای زیبا نامیدند و آنها را از دیگر دست ساخته ها مانند سفالگری، بافندگی، فلزکاری و… جدا کردند.
در قرن 19 میلادی با شکل گیری موزه ها، نمایشگاه ها و مدارس هنری، کم کم موضوع زیبایی شناختی آثار هنری مطرح شد.
اما با نگاهی به فرهنگ ها و تمدن های گذشته می توان دریافت که معماری، پیکره سازی و نقاشی در تمدن های مصر، ایران، میانرودان، هند، چین و … بر اساس فرمول های زیبایی شناختی که امروز وضع شده است، پدید نیامده اند. باید پذیرفت که این آثار، افزون بر ارزش های هنری، دارای کارکردهای اجتماعی، مذهبی و فرهنگی بوده و با زندگی مردم زمانه خود پیوند داشته اند. پس نمی توان از هنر تعریف واحد و همه پسندی ارایه داد.
معنای هنر در فرهنگ های مختلف
معنای هنر غالباً از نظر فرهنگی خاص است. هنر بین اعضای یک جامعه معینی که به اشتراک گذاشته می شود، به بافت فرهنگی بستگی دارد. هدف از آثار هنری ممکن است انتقال ایده های سیاسی، معنوی یا فلسفی، ایجاد حس زیبایی، کاوش در ماهیت ادراک، برای لذت بردن یا ایجاد احساسات قوی باشد. هدف آن نیز ممکن است ظاهراً وجود نداشته باشد و نیاز به تفسیر داشته باشد.
تعریف هنر از نظر شخصیت های مختلف
از نظر افلاطون: هنر نوعی تقلید
از نظر ارسطو: یک آفرینش خردمندانه
و از نظر تولستوی بیان احساس است.
اما از نظر اندیشمندان شرقی هنر، ساخت اشیای مفید و زیباست.
در گذشته زیبایی با نظم، تقارن، تناسب و هماهنگی پیوند داشت وکسی هنرمند شمرده می شد که با پیروی از تکنیک اثری خلق کند، ولی اکنون بیشتر بر ابداع و نوآوری، احساس و الهام تاکید می شود.
هنر به معنای ابزار لذت و تفکر
در بسیاری جوامع، هنر با دیگر فعالیت های انسان در آمیخته و هنر همواره ابزار لذت و تفکر است.
هنر از زمانی آغاز شد که انسان توانست سنگ یا چوبی که مناسب با فعالیت های روزمره او بود انتخاب و با تغییراتی در شکل و اندازه، آن را کارآمدتر کند. از دیر باز تا کنون انسان ها در هر جایی از کره زمین با توجه به نعمت های خدا دادی ، مواد لازم را از محیط پیرامون انتخاب و آنها را برای نیاز های مادی و معنوی زندگی روزمره خود تغییر شکل داده اند.
محیط زیست، شیوه و سطح زندگی، مذهب، آداب و سنن، ادبیات، افسانه ها در شکل و معنای آفرینش های هنری آنها دخالت داشته است. در جهان امروز همه روزه پدیده هنری تازه ای خلق می شود که با هیچ یک از تعاریفی که تا کنون از هنر شده مطابق نیست. اما این بدان معنا نیست که هر چیز که با گذشته منطبق نباشد، هنر نیست و معنایی ندارد.
در هنر مدرن برخی معیار های گذشته، چون زیبایی، تقلید و اصالت، اعتبار گذشته خود را از دست داده اند و در هنر پسا مدرن، مثل هنر دیجیتال برای آثار تجسمی جسمیت و شکل فیزیکی قابل لمس و رؤیت، دیگر ضرورت شمرده نمی شود. انقلاب و دگرگونی، از عواملی است که هنر به آن نیاز دارد.
معنی هنر در عصر معاصر
آنچه امروز هنر نامیده می شود، از دوره های پی درپی تاریخ گذر کرده و در هر دوره ای از تاریخ برای هدف های مختلف به وجود آمده است. هرکسی از واژه هنر تعریفی متفاوت دارد و فرض را بر این می گذارد که دیگران نیز منظور او را درک می کنند.
حال آنکه هرکس با سطح دانش خود این تعریف را درک می کند. به طور مثال یک آموزگار، مورخ و شاعر نگاه های متفاوتی به یک اثر هنری دارند اما نظرات آنها می تواند مکمل هم بوده و هرکدام بخشی از واقعیت را بازگو کنند. ذهن انسان از زمان های گذشته تاکنون، در پی فهم پدیده های پیرامون خود بوده و خواسته است در حد امکان آن را به زبانی قابل درک تعریف کند.
هنر و احساسات انسانی
گاهی زیبایی هدف نهایی هنرمند نیست. هنر غالباً برای جلب نظر و ارتباط با احساسات انسانی در نظر گرفته شده است اما هنرمندان ممکن است چیزی را بیان کنند تا مخاطبان آنها به نوعی تحریک شوند. مثلا برای ایجاد احساسات، موارد مذهبی، کنجکاوی، ایجاد علاقه، هم ذات پنداری، خاطرات، افکار یا خلاقیت.
زیبایی چیست؟
از دیر باز این پرسش ها مطرح بوده که زیبایی چیست؟ هنر چیست؟
تمام تلاش ها در این جهت بوده تا انسان از پدیده های پیرامون خود درک درستی داشته باشد و بداند درباره چه چیزی حرف می زند و مخاطب او کیست.
مثلا وقتی درباره یک اثر هنری سخن به میان می آید باید دانست چه ویژگی خاصی آن را از یک اثر دیگر متمایز می کند. انسان بنا به نیازهای درونی خود یا جامعه اش، دست به آفرینش های هنری می زند. در هنر، تعریف قابل قبول همگانی وجود ندارد و هر تعریفی که از آن ارائه شود خالی از اشکال نیست و هرکدام می توانند در جای خود معتبر باشند.
یکی از مواردی که تعریف هنر را مشکل می کند، این است که معنایی که امروز از هنر وجود دارد، با معنای گذشته آن تفاوت دارد.
آثار هنری را باید در بستر تاریخ و با توجه به شرایط اجتماعی زمان آفرینش آنها سنجید و با معیار های مردم زمانشان ارزیابی کرد. با گذشت زمان سلیقه ها تغییر می کند و معنای هنر هم دگرگون می شود و تنها چیزی که در طول تاریخ ثابت مانده مفهوم انتزاعی هنر است و انتزاع نوعی برداشت ذهنی از واقعیت است.
چه چیزی هنر را زیبا می کند؟
آنچه هنر را زیبا می کند یک مفهوم پیچیده است، زیرا زیبایی ذهنی است و می تواند بر اساس زمینه تغییر کند. با این حال، یک غریزه اساسی انسانی یا قدردانی درونی برای هماهنگی، تعادل و ریتم وجود دارد که می تواند به عنوان زیبایی تعریف شود. زیبایی از نظر هنر معمولاً به تعامل بین خط، رنگ، بافت، صدا، شکل، ریتم و حرکت و اندازه اشاره دارد که برای حواس خوشایند است.
هنرمند کیست؟
هنرمند شخصی است که در طیف گسترده ای از فعالیتهای مربوط به خلق هنر مشارکت دارد. این کلمه در طول زمان و زمینه تغییر کرده است اما درک مدرن این واژه نشان می دهد که در نهایت، هنرمند کسی است که خود را هنرمند می نامد.
معنی هنرمند در یونان باستان و روم
در یونان باستان و روم، واژه ای برای “هنرمند” وجود نداشت. واژه یونانی “techne” نزدیکترین کلمه به “هنر” است و به معنی “تسلط بر هر هنر یا مهارت” است. از لغت “tecnicus” کلمات انگلیسی “تکنیک (technique)” ، “فناوری (technology)” و “فنی (technical)” گرفته شده است. با استفاده از این کلمات می توانیم معیار باستانی معادل سازی هنر با کار دستی یا هنر دستی را نشان دهیم.
معنی هنرمند در قرون وسطی
در قرون وسطی ، کلمه “artista” به چیزی شبیه “craftsman (صنعتگر، هنرجو)” یا دانشجوی هنر اشاره داشت.
اولین تقسیم به هنرهای “اصلی” و “جزئی” به آثار دهه 1400 با آثار لئون باتیستا آلبرتی برمی گردد که بر اهمیت مهارت های فکری هنرمند تمرکز داشت تا مهارت های دستی یک صنعتگر.
آکادمی های اروپایی قرن 16 به طور رسمی شکاف بین هنرهای زیبا و کاربردی را که تا به امروز در درجات مختلف وجود دارد، تقویت کردند.
به طور کلی، هنرهای کاربردی، طراحی و زیبایی را برای اشیاء مورد استفاده روزمره به کار می برند، در حالی که هنرهای زیبا به عنوان محرک فکری و ذهنی عمل می کنند.
معنی هنرمند در عصر حاضر
در حال حاضر ، اصطلاح “هنرمند” معمولاً به هرکسی که در فعالیتی مشغول است که یک هنر محسوب می شود، اطلاق می شود. با این حال، سوال هنر و هنرمند کیست به راحتی پاسخ داده نمی شود. تعریف هنر امروز بسیار دشوارتر از همیشه است و وارد حوزه مفهومی تری شده است. در واقع هر چیزی می تواند هنر باشد و این اصطلاح دائماً در حال تغییر است.
هنر درمانی چیست؟
هنر می تواند از نظر درمانی نیز به خوبی استفاده کرده و عمل نماید. ایده ای که در هنر درمانی مورد بررسی قرار می گیرد تعاریف و شیوه ای متفاوت است و هنر درمانی به طور کلی به عنوان شکلی از درمان شناخته می شود.
هنر درمانی یک حرفه یکپارچه بهداشت روان و خدمات انسانی است که زندگی افراد، خانواده ها و جوامع را از طریق هنرسازی فعال، فرآیند خلاق، نظریه روانشناختی کاربردی و تجربه انسانی در یک رابطه روان درمانی غنی می کند.
هنر درمانی که توسط یک هنردرمانگر حرفه ای تسهیل می شود، به طور موثر از اهداف درمانی شخصی و رابطه ای و همچنین نگرانی های جامعه پشتیبانی می کند.
هنر درمانی برای بهبود عملکردهای شناختی و حسی-حرکتی، تقویت عزت نفس و خودآگاهی، پرورش انعطاف پذیری عاطفی، ارتقای بینش، تقویت مهارت های اجتماعی، کاهش و حل تعارضات و پریشانی، و پیشرفت تغییرات اجتماعی و زیست محیطی استفاده می شود.
هنردرمانگران با ارج نهادن به ارزش‌ها و باورهای افراد، با افرادی کار می‌کنند که با مشکلات پزشکی و روانی مواجه هستند و همچنین افرادی که به دنبال رشد عاطفی، خلاق و معنوی هستند.
روش درمانی هنر
هنر درمانی از طریق روش های یکپارچه، ذهن، بدن و روح را به شیوه هایی متمایز می کند که تنها از بیان کلامی متمایز است که در نتیجه موجب تحول فردی و اجتماعی شده و آن را تقویت می کند.
برای تبدیل شدن به یک درمانگر هنری چه نوع آموزشی نیاز دارم؟
داشتن مدرک کارشناسی ارشد برای تمرین در سطح اولیه در هنر درمانی ضروری است. استانداردهای آموزشی نیاز به دوره های تحصیلات تکمیلی دارد که شامل آن می شود و عبارتند از:
- آموزش در فرایند خلاقیت
- توسعه روانی
- گروه درمانی
- ارزیابی هنر درمانی
- تشخیص های روانی
- روش های پژوهش
دانشجویان همچنین باید حداقل 100 ساعت تمرین تحت نظارت و 600 ساعت کارآموزی بالینی تحت نظارت هنردرمانی را گذرانده باشند. علاوه بر این، آموزش مقدماتی در هنر (طراحی، نقاشی، خاک رس و غیره) و زمینه های اصلی تحصیل در روانشناسی قبل از تحصیلات تکمیلی مورد نیاز است.
درمان های هنری و درس های مربوطه
تمرین هنر درمانی مستلزم دانش و مهارت در استفاده از هنرهای تجسمی (طراحی ، نقاشی ، مجسمه سازی و سایر اشکال هنری) و فرایند خلاقیت، همراه با استفاده از نظریه ها و تکنیک های توسعه فردی و اجتماعی، روانشناسی و مشاوره است.
محل کار درمانگران هنری
هنردرمانگران با افراد، زوج ها، خانواده ها و گروه ها در محیط های مختلف کار می کنند. برخی از نمونه ها عبارتند از:
- بیمارستان ها
- مدرسه ها
- کلینیک های جانبازان
- مطب خصوصی
- امکانات روانپزشکی و توانبخشی
- کلینیک های اجتماعی
- مراکز بحران
- نهادهای پزشکی قانونی
- جوامع سالمند
نتیجه گیری و جمع بندی
هنر عبارت است از بیان احساسات، افکار و مشاهدات.
معنای هنر بر اساس نیت های هنرمند و همچنین احساسات و ایده هایی که در بیننده ایجاد می کند شکل می گیرد.
هنر نتیجه ذوق، حس زیبایی شناسی هنرمندان، تجربه ها و آموخته های آنها است. با مشاهده آثار هنری اقوام و ملل جهان بر تجربه انسان افزوده می شود و افق دید او گسترش می یابد.
منابع:
courses.lumenlearning.com/boundless-arthistory/chapter/what-is-art
arttherapy.org/about-art-therapy
arttherapy.org/becoming-art-therapist
مقاله تخصصی آموزشی قبلی سایت آگهی تخصصم اینه – در زمینه مهندسی عمران – سازه (مقاله الیاف مورد استفاده در ساخت کامپوزیت ها ) را می توانید با کلیک روی عنوان آن بخوانید.
جهت تولید محتوای تخصصی و مشاهده هزینه رپورتاژ آگهی (با بازنشر در حداقل 10 شبکه اجتماعی و وبلاگ مختلف سایت) در سایت آگهی تخصصم اینه روی هر کدام از عناوین نوشته شده کلیک نمایید.
برای دریافت مقالات بعدی سایت ایمیل خود را در فرم زیر وارد کنید.
اینستاگرام و تلگرام ایده، نوآوری، خلاقیت و تکنولوژی ما هست
