انواع کامپوزیت‌های دندانی و دندانپزشکی یا انواع کامپوزیت‌های مورد استفاده در دندان و دندانپزشکی یا کامپوزیت های دندانی، مانند انواع کامپوزیت ها که مقاله آن را قبلا در سایت تخصصم اینه برای کامپوزیت های صنعتی نوشتیم، کامپوزیت‌های مبتنی بر رزین و مواد مصنوعی هستند که ماتریس پلیمری را با شیشه، مواد معدنی یا ذرات پرکننده رزین و الیاف کوتاه و… ترکیب کرده و استفاده می‌کنند. مانند آمالگام دندانی، از آن‌ها برای بازسازی ساختار دندان از دست رفته در اثر ضربه، پوسیدگی و… استفاده می‌شود.
کامپوزیت‌ها همچنین می‌توانند به عنوان سمان برای روکش‌ها استفاده شوند. در حالی که آمالگام در دندانپزشکی در حال حذف تدریجی است، کامپوزیت‌ها به یکی از پرمصرف‌ترین مواد ترمیمی زیبایی تبدیل شده‌اند.
مقایسه کامپوزیت‌های مورد استفاده در دندان جدید و کامپوزیت‌های سنتی مورد استفاده در دندان
انواع کامپوزیت‌های دندانی و دندانپزشکی یعنی کامپوزیت‌های سنتی مورد استفاده در دندان حاوی ذرات نسبتا بزرگی از سیلیس بی‌شکل و کوارتز هستند که به آن‌ها خواص مکانیکی خوبی می‌دهد اما باعث می‌شود سطح ترمیم در اثر سایش روزانه زبر شود. علاوه بر این، بسیاری از خرابی‌های ترمیم کامپوزیت در سطح مشترک بین دندان و کامپوزیت به دلیل جمع شدگی یا شکست چسب دیده می‌شود.
برای غلبه بر این موضوع، کامپوزیت‌های میکروفیلد (microfilled composites)، کامپوزیت‌های نانو فیلد (nanofilled composites)، و سایر کامپوزیت‌های هیبریدی (hybrid composites) با استفاده از ذرات بسیار کوچکتر (در همان زمان با تنوع زیاد در اندازه) برای پر کردن ماتریس توسعه یافتند. با این پیشرفت‌ها، سطوح صاف‌تر به دست می‌آیند، مقاومت به سایش افزایش می‌یابد و انقباض بدون به خطر انداختن خواص مکانیکی و فیزیکی نیز کاهش می‌یابد.
کامپوزیت‌ها را می‌توان به عنوان رزین‌های فعال شیمیایی (خود کیور) و رزین‌های فعال فتوشیمیایی (لایت کیور) طبقه‌بندی کرد. رزین‌های خود کیور به صورت دو نوع خمیر عرضه می‌شوند. پلیمریزاسیون زمانی فعال می‌شود که این دو خمیر با هم مخلوط شوند. معایب آن این است که ممکن است هوا در هنگام اختلاط به مخلوط وارد شود و در نتیجه مواد ضعیف شود و اپراتور نمی‌تواند زمان کار را پس از اختلاط کنترل کند. رزین لایت کیور به صورت خمیر منفرد با استفاده از سیستم آغازگر حساس به نور و منبع نور برای فعال‌سازی عرضه می‌شود. نیازی به اختلاط ندارد که باعث می‌شود قوی‌تر و کمتر لک شود و زمان کار کاملاً قابل کنترلی دارد.
با این حال، فشار حاشیه‌ای بالاتری را در طول پخت نشان می‌دهد و فقط در عمق محدود (2-3 میلی متر) عمل می‌کند. برخی از محصولات جدید ادعا کرده‌اند که عمق پخت می‌تواند تا 4 میلی متر باشد (عمق پخت رزین‌های پخت دوگانه نامحدود است زیرا ترکیبی از فناوری شیمیایی و لایت کیور است)، اما عملکرد بالینی آن‌ها به طور کامل ارزیابی نشده است.
دندانپزشکی ترمیمی و کامپوزیت‌های دندان اولیه (تاریخچه کامپوزیت‌های دندان)
اولین علم مواد دندانپزشکی که به اوایل قرن نوزدهم در دانشگاه نورث وسترن بازمی گردد، از بررسی آمالگام دندانی آغاز شد. برای تقریبا صد سال، مواد ترمیمی مصنوعی تمرکز اصلی در زمینه مواد دندانی تا پایان قرن گذشته بود، زمانی که پتانسیل واقعی برای مهندسی بیولوژیکی بافت‌ها و سیستم‌های اندام آشکار شد.
ریشه دندانپزشکی ترمیمی را می‌توان به دوران باستان بازگرداند. مواد مورد استفاده برای ترمیم در آن زمان شامل چوب پنبه، عاج، دندان انسان و فویل‌های فلزی (سرب و قلع) و غیره. امروزه آمالگام، کامپوزیت، سرامیک، فلزات و سمان از مواد ترمیمی رایج هستند.
مواد ترمیمی مستقیم مورد استفاده در دندانپزشکی
آمالگام
آمالگام به عنوان یکی از انواع کامپوزیت‌های دندانی و دندانپزشکی، از قرن نوزدهم برای ترمیم ساختار دندان استفاده می‌شود. آمالگام دندانی عمدتا حاوی جیوه، قلع، مس و روی است. با آماده‌سازی حفره مناسب و دستکاری آمالگام دندانی، این می‌تواند قدرت کافی برای مقاومت در برابر نیروهای جونده با طول عمر بسیار خوب را فراهم کند.
اگرچه آمالگام به عنوان یک ماده ترمیم‌کننده موفقیت بزرگی بوده است، محتوای جیوه آن نگرانی‌هایی را در مورد اثرات نامطلوب احتمالی مانند سمیت عصبی در دهه‌های اخیر ایجاد کرده است. قرار گرفتن در معرض جیوه برای پرسنل دندانپزشکی و محیط زیست نیز بر بحث کاهش استفاده از آمالگام دندانی می‌افزاید. علاوه بر این، زیبایی به یک جنبه مهم در انتخاب مواد تبدیل شده است، و باعث می‌شود که بیماران تمایلی به انتخاب مواد رنگ خاکستری آمالگام نسبت به مواد زیباتر، که بادوام‌تر می‌شوند، نداشته باشند. در حال حاضر، با توسعه سایر مواد ترمیمی (به عنوان مثال، کامپوزیت ها)، استفاده از آمالگام دندانی به عنوان یک ماده ترمیم‌کننده مستقیم در سطح جهانی، با وجود هزینه کم و عملکرد خوب، در حال کاهش است.
سمان گلاس آینومر (Glass ionomer cements)
یکی دیگر از انواع کامپوزیت‌های دندانی و دندانپزشکی سمان های کلاس آینومر می باشد. سمان‌های گلاس آینومر معمولا مواد اسیدی هستند که از اواخر قرن بیستم برای بازیابی زیبایی ساختار دندان استفاده شده‌اند. پودر تعدادی از اجزای شیشه با مایع پلی آلکنوئیک اسید مخلوط می‌شود و خمیری به وجود می‌آید، سپس واکنش اسید-باز شروع می‌شود و خمیر را سفت می‌کند. خواص مکانیکی در ابتدا به اندازه کافی با نیازهای بالینی مطابقت ندارد، اما به تدریج با گذشت زمان بهبود می‌یابد. یکی از مزایای گلاس آینومرها اتصال واقعی بین مواد و عاج/مینای دندان است. بنابراین به طور گسترده برای ترمیم‌های کلاس V که نیازهای بالایی در چسبندگی دارند، برای ترمیم‌های کلاس II و کلاس III در دندان‌های شیری، برای لیتینگ روکش‌ها استفاده می‌شود و همچنین می‌توان از آن‌ها به عنوان پایه یا لاینر استفاده کرد. آزادسازی فلوراید یکی دیگر از مزایای گلاس آینومرها است. معایب آن‌ها این است که به رطوبت حساس هستند و استحکام نسبتا کمی دارند.
گلاس آینومرهای جدیدتر گلاس آینومرهای اصلاح شده با رزین هستند که در دهه 1980 معرفی شدند. اینها ترکیبی از سیمان گلاس آینومر معمولی و رزین‌های لایت کیور برای بهبود برخی ویژگی‌های گلاس آینومرهای معمولی مانند افزایش استحکام، حلالیت کمتر و حساسیت کمتر به رطوبت هستند. با این حال، آزادسازی فلوراید گلاس آینومر اصلاح شده با رزین کمتر است و زیست سازگاری به خوبی گلاس آینومرهای معمولی نیست. اخیراً، گلاس آینومرها با شیشه زیست فعال (BAG) ترکیب شده‌اند تا زیست فعالی و ظرفیت احیا کنندگی آن‌ها را بهبود ببخشند. این مواد ممکن است در ترمیم دندان در مقایسه با گلاس آینومرهای معمولی یا گلاس آینومرهای اصلاح شده با رزین، به دلیل قابلیت رمینرالیزاسیون، گزینه بهتری باشند.
مواد ترمیمی غیر مستقیم مورد استفاده در دندانپزشکی
فلزات
روکش‌ها، اینله‌ها، پایه‌ها و هسته‌های ریخته‌گری (posts and cores)، و دندان مصنوعی پارسیل همگی نمونه‌هایی از ترمیم‌های فلزی غیرمستقیم هستند. آن‌ها در تولید می‌شوند
انواع کامپوزیت‌های دندانی و دندانپزشکی از آلیاژهای مختلفی در دندانپزشکی استفاده می‌کنند. آلیاژهای اصلی شامل آلیاژهای فلزات نجیب و گرانبها و آلیاژهای مختلف فلزات پایه، به عنوان مثال، آلیاژهای CodCr و تیتانیوم.
آلیاژهای فلزات نجیب و گرانبها
طلا، پلاتین، ایریدیوم، روتنیوم، رودیوم و اوسمیم (Gold, platinum, iridium, ruthenium, rhodium, and osmium) فلزات نجیب را تشکیل می‌دهند که در برابر خوردگی بسیار مقاوم هستند. نقره و پالادیوم معمولا به عنوان فلزات گرانبها شناخته می‌شوند که قیمت بالایی دارند. آلیاژهای طلای بالا باید دارای محتوای طلای بیش از 60% و محتوای فلزات گرانبها کمتر از 75% باشند. آن‌ها را می‌توان با توجه به محتوای طلای آن‌ها به چهار نوع (I-IV) طبقه‌بندی کرد: نرم، متوسط، سخت و فوق سخت. در دهه 1970، آلیاژهای با محتوای طلای کاهش یافته به دلیل افزایش سریع قیمت فلزات نجیب در بازار افزایش یافتند. این آلیاژها را می‌توان به طلای متوسط (40 تا 60 درصد محتوای طلا) و آلیاژهای کم طلا (10 تا 20 درصد محتوای طلا) طبقه‌بندی کرد.
خواص مکانیکی آن‌ها مشابه آلیاژهای طلای نوع III و IV است، اما شکل‌پذیری کمتری از خود نشان می‌دهند. رنگ سفید باعث محبوبیت کمتر آن‌ها در بین بیماران می‌شود، اما می‌توان از آن‌ها برای پست‌ها و هسته‌ها استفاده کرد زیرا با مواد دیگری پوشانده می‌شود. آلیاژهای نقره – پالادیوم یکی دیگر از آلیاژهای گرانبها هستند که به دلیل ترکیبات خود خواص مختلفی دارند و از محبوبیت کمتری نسبت به موارد ذکر شده در بالا برخوردارند.
آلیاژهای فلز پایه
دو نوع اصلی از آلیاژهای فلز پایه وجود دارد: کبالت-کروم و تیتانیوم. آلیاژهای کبالت کروم دارای سختی و مدول الاستیسیته بالا، اما شکل‌پذیری پایینی هستند. علاوه بر این، قیمت نسبتاً پایینی دارند و زیست سازگاری بسیار خوبی دارند. به طور کلی، آن‌ها یک انتخاب بسیار محبوب برای مواد در دندانپزشکی ترمیمی هستند. آلیاژهای تیتانیوم استحکام بالا، چگالی کم و زیست سازگاری بالایی دارند. با این حال، ریخته‌گری یک چالش مهم برای این آلیاژها است.
سرامیک
سرامیک ماده‌ای است که مات و متخلخل است، بنابراین نسبتا ضعیف است. پرسلن دندان عمدتا از نظر تکنیک پخت با سرامیک‌های سنتی متفاوت است که آن را برای ترمیم دندان مناسب‌تر می‌کند. پرسلن دندان دارای خواص شیمیایی بسیار پایدار و زیبایی برجسته است که بعید است تحت تأثیر زمان قرار گیرد. رسانایی حرارتی و ضریب انبساط حرارتی مشابه با مینا و عاج دارد و مقاومت فشاری بالایی از خود نشان می‌دهد. با این حال، استحکام کششی پرسلن دندانی بسیار کم است (20 تا 60 مگاپاسکال). علاوه بر این، ریزترک‌های سطحی ناشی از دلایل مختلف در حین ساخت، محل شروع شکستگی فاجعه‌بار هستند. این اشکالات استفاده از آن‌ها را به نواحی کم باربری محدود کرده است که نواحی قدامی فک پایین و فک بالا هستند و آن‌ها را برای پل‌های چند واحدی نامناسب کرده است.
مقاله کامپوزیت های زمینه سرامیکی را با کلیک روی آن بخوانید
انواع سرامیک دندان
برای غلبه بر معایب پرسلن دندان، سه نوع سرامیک دندان ساخته شده است:
فلز-سرامیک (porcelain fused to metal یا PFM)، خواص مکانیکی مثبت آلیاژهای ریخته‌گری دندانی و خاصیت زیبایی‌شناسی عالی پرسلن را ترکیب می‌کند. انتخاب فلزات یک عنصر کلیدی در PFM است.
سیستم‌های هسته سرامیکی تقویت‌شده، که شبیه PFM هستند، زیرا به جای استفاده از آلیاژ برای پشتیبانی از پرسلن، از مواد سرامیکی دیگری با استحکام و چقرمگی بالا استفاده می‌کنند، اما کیفیت زیبایی را ارائه نمی‌دهند.
سرامیک‌های باند رزینی شامل اتصال مستقیم سرامیک به مینا و عاج می‌شوند و بنابراین تکیه‌گاه از ساختار دندان خود توسط رزین‌ها ایجاد می‌شود. نه تنها افزایش استحکام و چقرمگی ضروری است، بلکه چسبندگی نیز لازم است که عیوب سطحی سرامیک‌های دندانی را از بین می‌برد و در نتیجه احتمال شکستگی را کاهش می‌دهد.
این مقاله تکمیل و جامع تر خواهد شد.
لطفا نظرات خود را در دیدگاه ها یا کامنت های سایت با ما جهت بهتر شدن مقالات در میان بگذارید. ممنون 🙂
همچنین می توانید جهت تعمیر تجهیزات پزشکی، دندانپزشکی، آزمایشگاهی و زیبایی خود روی ان کلیک کنید و سفارش تعمیرات را بدهید.
منابع:
https: //www.sciencedirect.com/science/article/pii/B9780128012383110335
https: //www.sciencedirect.com/topics/medicine-and-dentistry/dental-composite
مقاله تخصصی قبلی سایت آگهی تخصصم اینه – در مورد فنی و مهندسی – مهندسی مکانیک (مقاله انواع چیلر) را می توانید با کلیک روی عنوان آن بخوانید.
شرایط تولید محتوای تخصصی و خرید رپورتاژ آگهی (با ارسال در 20 شبکه اجتماعی و وبلاگ سایت) در سایت آگهی تخصصم اینه را (اینجا) مشاهده نمایید.
برای دریافت مقالات بعدی سایت ایمیل خود را در فرم زیر وارد کنید.
اینستاگرام و تلگرام ایده، نوآوری، خلاقیت و تکنولوژی ما هست
