انواع کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای) را در این مقاله به صورت کامل بررسی خواهیم کرد، تا شما دوست گرامی با نحوه خواندن انواع کولیس ساعتی (عقربه‌ای) و انواع کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای)، از نظر دقت مورد نظر، اجزای کولیس ساعتی یا عقربه ای و… ، به صورت کامل آشنا شوید. چرا که یکی از وسایل و ابزارهای اندازه گیری تقریبا ارزان، مورد نیاز در صنایع مختلف صنعتی و …، کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای) می باشد. خواندن کولیس برای اشخاصی که کارهای فنی حتی کوچکی انجام می دهند ضروری و مهم می باشد که در این مقاله به خواندن کولیس ساعتی می پردازیم.
کولیس ساعتی یا کولیس عقربه‌ای، دارای مکانیزم چرخ و شانه، یا دنده شانه‌ای و چرخدنده می‌باشد. کار کردن و گرفتن اندازه با کولیس ساعتی خیلی ساده‌تر و راحت‌تر از کولیس ورنیه می‌باشد.
برای خواندن کولیس ورنیه میلیمتری و همچنین برای خواندن کولیس ورنیه اینچی ما باید اول از روی خط کش اصلی اندازه اصلی را بخوانیم و سپس از روی ورنیه با دقت زیاد خطوط را متناسب با دقت کولیس شمرده و تعداد آن را به دقت مورد نظر ضرب کنیم تا اندازه قطعه یا محصول تولیدی و در کل هر چیزی را اندازه می‌گیریم به دست آید.
در کولیس‌های ساعتی (عقربه ای)، با توجه به عقربه‌ای که دارند، می‌توان اول اندازه اصلی را از روی خط کش اصلی خوانده و سپس راحت روی اعداد اعشاری رفته و آنها را با بزرگنمایی با کمترین درصد خطای چشمی خواند.
از طرفی کولیس‌های ساعتی با توجه به مکانیزم مکانیکی موجود در آن در مقابل زمین افتادن و ضربه خوردن آسیب پذیرتر هستند، هم از نظر صفحه مربوط به خواندن اعداد اعشاری که ممکن هست آسیب ببیند و هم مکانیزم چرخ و شانه آن. این کولیس‌ها نیز، مثل کولیس‌های ورنیه برای اندازه گیری‌های مختلف از نظر جنس‌های مختلف تولیدی مثل چوب، فلز و…، همچنین در صنایع مختلف مثل تولید قطعات صنعتی، کارگاه‌های کوچک مکانیکی و… کاربرد دارند.
دقت یا قابلیت تفکیک کولیس‌های ساعتی (عقربه ای)
در این مقاله دقت یا قابلیت تفکیک کولیس‌های ساعتی (عقربه ای) را برای، کولیس‌های ساعتی 0.1 میلیمتر، 0.05 میلیمتر، 0.02 میلیمتر، 0.01 میلیمتر، 0.001 و 1/64 اینچ را بررسی خواهیم کرد و خواندن آنها را یاد خواهیم گرفت. دقت مورد نظر با توجه به مشخصات دنده شانه‌ای و چرخدنده و تقسیماتی که برای صفحه مدرج کولیس ساعتی به دست می‌آید، خوانده می‌شود.
یکی از برترین مزیت‌های کولیس‌های ورنیه نسبت به کولیس‌های ساعتی (عقربه دار)، این است که با خرید یک کولیس ورنیه می‌توانیم برای اندازه‌گیری اینچی و میلیمتری استفاده کنیم، چرا که هر دو تقسیم‌بندی در روی یک کولیس بر حسب شرکت سازننده معمولا وجود دارد. ولی در کولیس‌های ساعتی یا میلیمتری را داریم و یا اینچی.
نحوه خواندن انواع کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای)
در خواندن این نوع کولیس نیز مثل کولیس ورنیه، اول عدد اصلی را از روی خط کش خوانده و سپس از روی ساعتی که نحوه خواندن آن برای هر دقت و تفکیکی گفته خواهند شد خوانده شده و با هم جمع می‌شوند، تا عدد کامل به دست آید.
کولیس‌های ساعتی یا عقربه‌ای در طول‌های مختلف، معمولا تا 300 میلیمتر تولید می‌شوند. ولی نرم استفاده از آنها در کارگاه‌ها، برای میلیمتر، 150 و در سیستم اینچی 6 اینچ می‌باشد. مثلا برای یک شرکت تولیدی، مشخصات کولیس‌های ساعتی یا عقربه‌ای تولیدی به شکل زیر می باشد.
همچنین از نظر قابلیت تفکیک یا دقت کولیس‌های ساعتی، بهترین و بیشترین دقت، برای میلیمتر 0.01 و برای اینچ 0.001 اینچ می‌باشد که در ادامه مقاله با نحوه خواندن آنها آشنا خواهیم شد.
اجزای کولیس ساعتی (عقربه‌ای)
اجزای کولیس یا ساختمان کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای) را به صورت کاملا واضح در شکل زیر آورده ایم. جداسازی یا دقت خط کش اصلی کولیس‌های ساعتی غالبا، برای میلیمتری، mm ١ بوده و خط کش اصلی کولیس‌های ساعتی اینچی 0.1 اینچ می‌باشد. قسمت‌های مختلف یا اجزای کولیس‌های ساعتی – عقربه‌ای عبارتند از:
- فک ثابت و متحرک
- شاخک ثابت و متحرک
- کشویی کولیس
- صفحه مدرج
- پیچ قفل برای کشویی، طوقه و صفحه مدرج کولیس ساعتی
- پیچ تنظیم لقی کشویی و خط کش
- طوقه متحرک
- دنده شانه‌ای و چرخ دنده
شرح مختصری برای قسمت‌های مختلف کولیس ساعتی
کولیس ساعتی نیز مانند دیگر کولیس های مختلف صنعتی از بخش های مختلفی تشکیل شده است که، یاد گرفتن آن خالی از لطف نیست و به ما خیلی کمک خواهد کرد. فک ثابت و متحرک کولیس ساعتی از سه قسمت تخت، چاقویی و پله‌ای تشکیل شده است. فک ثابت و متحرک را می‌توان برای انواع اندازه گیری‌های مختلف خارجی استفاده کرد. معمولا از قسمت تخت فک ثابت و متحرک می‌توان برای اندازه گیری‌های عمومی استفاده کرد.
از قسمت چاقویی می‌توان برای شیارها و گلویی‌ها و جاهایی که نمی‌شود از قسمت تخت استفاده نمود، استفاده کرد. برای اندازه گیری‌های داخلی و قطر سوراخ و عرض شیار و… نیز می‌توان از شاخک ثابت و متحرک استفاده کرد. صفحه مدرج هم روی طوقه سوار می‌شود، که باید قبل از استفاده از کولیس ساعتی، پیچ قفل طوقه را شل کنیم و با چرخاندن آن صفحه مدرج را روی صفر چرخانده و پیچ را قفل کنیم.
درجه‌بندی کولیس‌های ساعتی (عقربه ای)
درجه‌بندی کولیس‌های ساعتی را برای کولیس‌های میلیمتری و اینچی بررسی خواهیم کرد. این موارد عبارتند از:
- کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای) (0.1 میلیمتر)، و نحوه خواندن آنها
- کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای) (0.05 میلیمتر)، و نحوه خواندن آنها
- کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای) (0.02 میلیمتر)، و نحوه خواندن آنها
- کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای) (0.01 میلیمتر)، و نحوه خواندن آنها
- کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای) اینچی (0.001 اینچ)، و نحوه خواندن آنها
- کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای) اینچی (1/64 اینچ)، و نحوه خواندن آنها
انواع کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای) میلیمتری
کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای) ، 0.1 میلیمتر
کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای)، 0.1 میلیمتر، دارای صفحه بزرگ 100 قسمتی می‌باشد که هر واحد آن 0.1 میلیمتر و در مجموع یک دور کامل آن، 10 میلیمتر می‌باشد.
نحوه محاسبه هر دور به شکل زیر می‌باشد.
تعداد تقسیمات صفحه بزرگ * واحد آن = مقدار یک دور کامل
100 * 0.1 میلیمتر= 10 میلیمتر
نحوه خواندن کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای)، 0.1 میلیمتر
در کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای) ، 0.1 میلیمتر، خط کش کولیس 1mm می‌باشد و تقسیم‌بندی صفحه مدرج 0.1mm می‌باشد و می‌توان تا 10 میلیمتر را از روی صفحه مدرج خواهند.
پس اول باید اندازه را از لبه کشویی با خط کش را خواند و سپس روی صفحه مدرج رفته و آن را خوانده با اندازه قبلی جمع کرد.
مثال برای کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای)، 0.1 میلیمتر
کولیس ساعتی با طول خط کش اصلی 150 میلیمتر و دقت 0.1 میلیمتر داریم که بعد از اندازه 40 میلیمتر خط کش قرار دارد و عقربه روی صفحه مدرج هم روی 8 امین فاصله بعد از صفر می‌باشد. اندازه‌ای که این کولیس نشان می‌دهد را به دست آورید.
اندازه‌ای که خط کش اصلی نشان می‌دهد = 40 میلیمتر
عدد خوانده شده روی صفحه مدرج * واحد آن = اندازه موجود روی صفحه مدرج
0.8 * 0.1= 0.8 میلمتر
مقداری که کولیس ساعتی 0.1 میلیمتری نشان می‌دهد = 40.8 میلیمتر
کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای)، 0.05 میلیمتر
کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای)، 0.05 میلیمتر، دارای صفحه بزرگ 100 قسمتی می‌باشد که هر واحد آن 0.05 میلیمتر و در مجموع یک دور آن، 5 میلیمتر می‌باشد.
نحوه محاسبه هر دور به شکل زیر می‌باشد.
تعداد تقسیمات صفحه بزرگ * واحد آن = مقدار یک دور کامل
100 * 0.05 میلیمتر= 5 میلیمتر
نحوه خواندن کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای)، 0.05 میلیمتر
در کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای)، 0.05 میلیمتر، خط کش کولیس 1mm می‌باشد و تقسیم‌بندی صفحه مدرج 0.05mm می‌باشد و می‌توان تا 5 میلیمتر را از روی صفحه مدرج خواهند.
پس اول باید اندازه را از لبه کشویی با خط کش را خواند و سپس روی صفحه مدرج رفته و آن را خوانده با اندازه قبلی جمع کرد.
مثال برای کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای)، 0.05 میلیمتر
کولیس ساعتی با طول خط کش اصلی 120 میلیمتر و دقت 0.0.5 میلیمتر داریم که، لبه کشویی بعد از اندازه 15 میلیمتر خط کش قرار دارد و عقربه روی صفحه مدرج هم روی 13 امین فاصله بعد از صفر می‌باشد. اندازه‌ای که این کولیس نشان می‌دهد را به دست آورید.
اندازه‌ای که خط کش اصلی نشان می‌دهد = 15 میلیمتر
عدد خوانده شده روی صفحه مدرج * واحد آن = اندازه موجود روی صفحه مدرج
13 * 0.05= 0.65 میلمتر
مقداری که کولیس ساعتی 0.05 میلیمتری نشان می‌دهد = 15.65 میلیمتر
کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای)، 0.02 میلیمتر
کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای)، 0.02 میلیمتر، دارای صفحه بزرگ 100 قسمتی می‌باشد که هر واحد آن 0.05 میلیمتر و در مجموع یک دور آن، 2 میلیمتر می‌باشد.
نحوه محاسبه هر دور به شکل زیر می‌باشد.
تعداد تقسیمات صفحه بزرگ * واحد آن = مقدار یک دور کامل
100 * 0.02 میلیمتر= 2 میلیمتر
نحوه خواندن کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای)، 0.02 میلیمتر
در کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای)، 0.02 میلیمتر، خط کش کولیس 1mm می‌باشد و تقسیم‌بندی صفحه مدرج 0.02mm می‌باشد و می‌توان تا 2 میلیمتر را از روی صفحه مدرج خواند.
پس اول باید اندازه را از لبه کشویی با خط کش را خواند و سپس روی صفحه مدرج رفته و آن را خوانده با اندازه قبلی جمع کرد.
مثال برای کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای)، 0.02 میلیمتر
کولیس ساعتی با طول خط کش اصلی 200 میلیمتر و دقت 0.02 میلیمتر داریم که، لبه کشویی بعد از اندازه 127 میلیمتر خط کش قرار دارد و عقربه کولیس روی صفحه مدرج هم روی 2 مین فاصله بعد از عدد 80 روی صفحه مدرج کولیس می‌باشد. اندازه‌ای که این کولیس نشان می‌دهد را به دست آورید.
اندازه‌ای که خط کش اصلی نشان می‌دهد = 127 میلیمتر
عدد خوانده شده روی صفحه مدرج * واحد آن = اندازه موجود روی صفحه مدرج
84 =( 0.02 *2) + 0.08 میلمتر
مقداری که کولیس ساعتی 0.02 میلیمتری نشان می‌دهد = 127.84 میلیمتر
با خواندن و دیدن مثال‌های بیشتر از کولیس‌های ساعتی 0.02 میلیمتری، می‌توانید این مورد را کاملتر یاد بگیرید.
مثال دوم برای خواندن کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای) 0.02 میلیمتر
مثال سوم برای خواندن کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای) 0.02 میلیمتر
مثال چهارم برای خواندن کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای) 0.02 میلیمتر
کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای)، 0.01 میلیمتر
کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای)، 0.01 میلیمتر، دارای صفحه بزرگ 200 قسمتی می‌باشد که هر واحد آن 0.01 میلیمتر و در مجموع یک دور آن، 2 میلیمتر می‌باشد.
نحوه محاسبه هر دور به شکل زیر می‌باشد.
تعداد تقسیمات صفحه بزرگ * واحد آن = مقدار یک دور کامل
200 * 0.01 میلیمتر= 2 میلیمتر
نحوه خواندن کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای)، 0.01 میلیمتر
در این کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای)، 0.01 میلیمتر، خط کش کولیس 1mm می‌باشد و تقسیم‌بندی صفحه مدرج 0.01mm می‌باشد و می‌توان تا 2 میلیمتر را از روی صفحه مدرج خواند.
پس اول باید اندازه را از لبه کشویی با خط کش را خواند و سپس روی صفحه مدرج رفته و آن را خوانده با اندازه قبلی جمع کرد.
مثال برای کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای)، 0.01 میلیمتر
کولیس ساعتی با طول خط کش اصلی 150 میلیمتر و دقت 0.01 میلیمتر داریم که، لبه کشویی بعد از اندازه 34 میلیمتر خط کش قرار دارد و عقربه کولیس روی صفحه مدرج هم 2 فاصله بعد از عدد 70 روی صفحه مدرج کولیس می‌باشد. اندازه‌ای که این کولیس نشان می‌دهد را به دست آورید.
اندازه‌ای که خط کش اصلی نشان می‌دهد = 34 میلیمتر
عدد خوانده شده روی صفحه مدرج * واحد آن = اندازه موجود روی صفحه مدرج
٧٠ *٠/٠١ = ٠/٧ mm
2 *٠/٠١ = ٠/٠2 mm
مقداری که کولیس ساعتی 0.01 میلیمتری نشان می‌دهد = 34.72 میلیمتر
با خواندن و دیدن مثال‌های بیشتر از کولیس‌های ساعتی 0.01 میلیمتری، می‌توانید این مورد را کاملتر یاد بگیرید. البته در این مثال‌ها، صفحه مدرج 100 قسمتی می باشند.
مثال دوم برای خواندن کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای) 0.01 میلیمتر
مثال سوم برای خواندن کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای) 0.01 میلیمتر
مثال چهارم برای خواندن کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای) 0.01 میلیمتر
انواع کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای) اینچی
کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای) اینچی، 0.001 اینچ
کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای) اینچی، 0.001 اینچ، دارای صفحه بزرگ 100 قسمتی می‌باشد که هر واحد آن 0.001 اینچ و در مجموع یک دور آن، 0.1 اینچ می‌باشد.
نحوه محاسبه هر دور به شکل زیر می‌باشد.
تعداد تقسیمات صفحه بزرگ * واحد آن = مقدار یک دور کامل
100* 0.001 اینچ= 0.1 اینچ
نحوه خواندن کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای) اینچی، 0.001 اینچ
در کولیس‌های ساعتی اینچی (0.001 اینچ)، خط کش کولیس 0.1inch می‌باشد و تقسیم‌بندی صفحه مدرج 0.001inch می‌باشد و می‌توان تا 0.1 اینچ را از روی صفحه مدرج خواند.
پس اول باید اندازه را از لبه کشویی با را خط کش خواند و سپس رفت روی صفحه مدرج رفته و آن را خوانده با اندازه قبلی جمع کرد.
مثال برای کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای) اینچی، 0.001 اینچ
کولیس ساعتی با طول خط کش اصلی 6 اینچ و دقت 0.001 اینچ داریم که، لبه کشویی بعد از اندازه 5 اینچ خط کش قرار دارد و عقربه کولیس روی صفحه مدرج هم روی 8 امین فاصله بعد از صفر روی صفحه مدرج کولیس می‌باشد. اندازه‌ای که این کولیس بر حسب اینچ نشان می‌دهد را به دست آورید.
اندازه‌ای که خط کش اصلی نشان می‌دهد = 5 اینچ
عدد خوانده شده روی صفحه مدرج * واحد آن = اندازه موجود روی صفحه مدرج
٨ *٠/٠٠١ = ٠/٠٠٨ inch
مقداری که کولیس ساعتی 0.001 اینچی نشان می‌دهد = 5.008 اینچ
با خواندن و دیدن مثال‌های بیشتر از کولیس‌های ساعتی 0.001 اینچی، می‌توانید این مورد را کاملتر یاد بگیرید.
مثال دوم برای خواندن کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای) 0.001 اینچ
مثال سوم برای خواندن کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای) 0.001 اینچ
کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای) اینچی، 1/64 اینچ
در کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای) اینچی، 1/64 اینچ، هر واحد آن روی صفحه مدرج 0.1/64 اینچ و در روی خط کش اصلی 0.1/16 اینچ می‌باشد.
منظور از صفحه مدرج 0.1/64 اینچ یعنی شکل زیر
منظور از هر خط خط کش اصلی 0.1/16 اینچ می باشد، یعنی شکل زیر
مثال اول برای خواندن کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای) اینچی، 1/64 اینچ
مثال دوم برای خواندن کولیس‌های ساعتی (عقربه‌ای) اینچی، 1/64 اینچ
منابع
کتاب اندازه گیری دقیق
bestogages.com/dial-caliper0-300mm
مقاله تخصصی قبلی سایت آگهی تخصصم اینه– کامپیوتر و اینترنت (مقاله درآمد از تولید و بازاریابی محتوا) را می توانید با کلیک روی عنوان آن بخوانید.
شرایط نوشتن و فرستادن مقاله در سایت تخصصم اینه را (اینجا) مشاهده نمایید.
برای دریافت مقالات بعدی سایت ایمیل خود را در فرم زیر وارد کنید.
لینک کوتاه مقاله برای انتشار در شبکه های مختلف اجتماعی
https://takhasosameine.ir/?p=13577
اینستاگرام و تلگرام ایده، نوآوری، خلاقیت و تکنولوژی ما هست
